De online bestedingen van Nederlandse consumenten komen in 2021 uit op € 30,6 miljard, wat een stijging betekent van 16% ten opzichte van 2020. Er zijn 373 miljoen online aankopen gedaan, een groei van 13% vergeleken met 2020. Het aandeel van online is daarmee goed voor 31% van de totale bestedingen. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van de Thuiswinkel Markt Monitor, het onderzoek naar online consumentenbestedingen in Nederland. Dit onderzoek wordt door GfK uitgevoerd, in opdracht van Thuiswinkel.org en Retail Insiders en in samenwerking met PostNL, Betaalvereniging Nederland en Currence.
De groei in online bestedingen was in 2019 (voor de uitbraak van COVID-19) en 2020 respectievelijk 3% en 6%, maar in 2021 steeg dat naar 16%. De groei in online aankopen was 7% in 2019, piekte met 26% in 2020 en was in 2021 nog steeds hoog met 13%. Beide coronajaren laten dus een hogere groei in online aankopen zien, maar enkel in 2021 ook een hogere groei in online bestedingen. “De online groei werd opnieuw aangewakkerd door de coronamaatregelen, zoals de sluiting van niet-essentiële winkels in het eerste kwartaal en eind vierde kwartaal. Hierdoor hebben consumenten dit jaar opnieuw meer online aankopen gedaan, waarbij opvallend is dat het totale bedrag dat een consument online besteedt ook is toegenomen: van € 1900 naar € 2180, een stijging van 15%. Consumenten raken er dus aan gewend om steeds meer geld online uit te geven. We verwachten dat consumenten dit jaar online blijven kopen, maar de groei weer de vorm aanneemt van voor de coronapandemie”, zegt Marlene ten Ham, directeur Thuiswinkel.org.
In 2021 zijn de online aankopen van producten met 13% gestegen. In het eerste kwartaal kochten consumenten nog massaal producten online (+43%), in het tweede en derde kwartaal noteerde de productensector een bescheiden groei van 5% en 8% en in het vierde kwartaal was er zelfs sprake van een krimp van 1%. Voor diensten zien we een omgekeerd beeld. Daar zagen we in het eerste kwartaal nog rode cijfers (-52% in online aankopen), maar in het tweede kwartaal krabbelde de dienstensector op als gevolg van versoepelingen van de reisbeperkingen. In het vierde kwartaal lieten diensten gezamenlijk zelfs een stijging van 63% in de online aankopen zien. “De explosieve groeicijfers die de productensector vorig jaar en in het eerste kwartaal van dit jaar laat zien, zien we vanaf het derde kwartaal in de dienstensector. Tijdens de lockdowns zien we stijgingen in de productaankopen, tijdens de versoepelingen juist in de aankopen van diensten”, aldus Ten Ham.
Dit betekent niet dat de dienstensector er alweer helemaal bovenop is. Ten Ham licht toe: “In absolute getallen zit de dienstensector nog wel onder het niveau van voor corona. Dit jaar waren de online bestedingen aan diensten € 7,8 miljard versus € 10,8 miljard in 2019. Maar de sector zit sinds het vierde kwartaal wel weer flink in de lift. Onze verwachting is dat deze groei in 2022 zal doorzetten en de online bestedingen van diensten voorbij het niveau van 2019 zal groeien.”
De verschuiving van offline naar online zet in 2021 verder door. Het aandeel van online in de totale aankopen is verder toegenomen naar 13% (2020: 11%, 2019: 8%). Ook het online aandeel in de totale bestedingen is op jaarniveau gestegen; van 27% naar 31%. Deze stijging is vooral te danken aan de groeiende online uitgaven aan producten.
Het belang van de smartphone neemt ook dit jaar weer toe. Bijna een derde van alle aankopen (29%) is met een smartphone gedaan. In 2020 was dit nog 25%. Veruit de meeste aankopen worden met iDEAL afgerekend. Het aandeel van iDEAL als betaalwijze van de online aankopen is dit jaar weer iets gestegen (van 69% in 2020 naar 70% in 2021). De sterkste groei is weggelegd voor Apple Pay met 73% (van 0,2% aandeel in 2020 naar 0,4% 2021).
Op DIY/Garden, Verzekeringen en Sport & Recreatie na laten alle branches zowel in online aankopen als in online bestedingen een groei zien. De sterkste stijging in de online bestedingen is toebedeeld aan Pakketreizen (+42%), Losse Vliegtickets en Accommodaties (+33%), Tickets voor Attracties en Evenementen (+32%). “De daling van de categorieën DIY/Garden en Sport & Recreatie valt te verklaren door de sterke stijging hiervan in 2020. Tijdens de eerste lockdown kochten consumenten massaal producten om hun huis op te knappen en thuis te kunnen sporten, hierdoor is er in 2021 minder vraag naar deze producten. Sinds de versoepelingen van het tweede kwartaal hebben consumenten juist een sterke behoefte om erop uit te gaan waardoor dit jaar vrijetijdsbesteding in de vorm reizen en tickets hard stijgen”, zegt Ten Ham.
De populariteit van online boodschappen is ook toegenomen. Dit uit zich niet alleen in een groei van 28% in de online bestedingen, maar ook het online aandeel in de bestedingen stijgt van 6% naar 8%. Er zijn meer online kopende huishoudens (2,4 miljoen in het vierde kwartaal) en meer online aankopen per kopend huishouden (6,5 aankopen in het vierde kwartaal).
90% van de online aankopen wordt gedaan via binnenlandse websites, tegenover 88% in 2020. Daarbij zien we een groei in online cross-border bestedingen (+14%), maar een daling in het aantal aankopen (-5%). Dit geldt vooral voor producten en niet voor diensten, waar het cross-border aandeel in de online aankopen juist iets stijgt (van 8,5% naar 9,0%). China en de UK zijn de voornaamste landen met een daling in het aandeel cross-border aankopen.
