Partijen in de bouwketen staan onder grote wettelijke en maatschappelijke druk om duurzamer te bouwen. Kennis over de duurzaamheid van producten is daarbij essentieel, maar de benodigde data zijn lang niet altijd aanwezig. “Het is schokkend om te zien hoe slecht het is gesteld met de beschikbaarheid en toegankelijkheid van informatie die de bouwsector nodig heeft.”
Dat stelt de expertgroep Product Data for Sustainable Constructions van ShoppingTomorrow, de innovatiemotor van Thuiswinkel.org. Onder leiding van digiGo heeft de groep uitdagingen en oplossingen op het gebied van duurzaamheidsdata voor de bouw in kaart gebracht.
Het aandeel van de bebouwde omgeving in de CO₂-uitstoot wordt geschat op 38%. Dat is de optelsom van enerzijds het verbruik tijdens de levensduur ofwel de operationele emissies (die tekenen voor 27%), en anderzijds de uitstoot tijdens het bouwproces ofwel de materiaalgebonden emissies.
Waar er de laatste jaren veel aandacht is besteed aan het terugdringen van de operationele emissies, zo constateert de expertgroep, zijn materiaalgebonden emissies onderbelicht gebleven. En dat terwijl die toch tekenen voor 11% van de totale CO₂-uitstoot in Nederland. De bouw is daarnaast grootverbruiker van primaire grondstoffen; de sector gebruikt de helft van alle gewonnen materialen in ons land. “Sturen op het verlagen van emissies, materiaalgebruik en achterliggende milieu-impact is dus heel belangrijk, zeker met het oog op een toenemend bouwvolume”, wijzen de experts op de urgentie van de thematiek.
Dat het schokkend is gesteld met de beschikbaarheid van duurzaamheidsinformatie, baseert de expertgroep op een eigen onderzoek: negen op de tien respondenten (91%) uit de bouwketen wensen meer informatie over de duurzaamheid van producten. Nu is die ofwel niet aanwezig, of het kost heel veel tijd om de data te verzamelen, mede doordat de productinformatie is versnipperd. Volgens 82% van de respondenten is er momenteel sprake van een wildgroei aan duurzaamheidsbegrippen.
Hun wens is duidelijk, aldus de experts: één digitale, betrouwbare plek voor duurzaamheidsdata, compleet en goed gestructureerd, bijvoorbeeld gecontroleerd en beheerd door de overheid. Met informatie die het mogelijk maakt om op productniveau vergelijkingen te maken op het gebied van CO₂- en andere milieu-impact, met inachtneming van alle productlevensfasen. Daar zijn ook fabrikanten en gebouweigenaren mee geholpen. De respondenten uit de bouwketen noemen transparantie en lage kosten als belangrijkste voorwaarden voor het gebruik van een centrale database.
Op basis van het onderzoek en onderlinge gesprekken constateren de experts dat drie behoeftes de komende tijd de aandacht verdienen:
Voor elk van deze drie aandachtspunten zet de expertgroep de grootste dilemma’s op een rij, gevolgd door concrete aanbevelingen en acties. In zijn bluepaper schetst de groep letterlijk een ideaalplaatje van een datamodel voor de lange termijn:
Ideaalplaat van een model voor duurzame productdata in de bouw
De experts noemen het “onacceptabel” dat de informatievoorziening op dit moment nog zo slechts op orde is. Ze roepen opdrachtgevers en overheden op om het ambitieniveau naar boven bij te stellen en ze wijzen op de noodzaak van een universele taal voor standaarden en afspraken. “Hoewel prijsmechanisme en cultuurverandering buiten de scope van deze rapportage vallen, is het goed het belang ervan te erkennen en ook daar aandacht voor te hebben.”
De bluepaper over productdata in de bouwketen is gratis te downloaden op de website van ShoppingTomorrow, het exclusieve Nederlandse netwerk voor professionals in digital commerce. Op de site zijn ook de 24 andere bluepapers uit het afgelopen onderzoeksjaar kosteloos op te vragen.
