In 10 stappen naar een toekomstbestendige binnenstad

• 1 Beleving bieden, dat kan toch net zo goed online?
• 2 Shopping anywhere, anytime & anyhow
• 3 Vier scenario’s van de binnenstad in 2030
• 4 Co-creatie door gemeenten, retailers, vastgoedpartijen en consumenten
• 5 Een scenario is géén keuze, maar een gevolg!
• 6 Hoe kunt u bijdragen aan de toekomst bestendige binnenstad?

Voornaamste reden om nog wel naar de stad toe te gaan is de beleving die hier geboden kan worden en de persoonlijke interactie. Maar wat als dit straks online ook allemaal geboden kan worden? Denk aan het gebruik van virtual en augmented reality. Het gebruik van dergelijke technologieën is nu nog laag, maar zou in 2030 gemeengoed kunnen zijn. Om producten te zien, of door de winkel heen te lopen langs de verschillende schappen hoef je dan het huis niet meer uit. Ook om je vrienden te ontmoeten hoef je niet meer fysiek in dezelfde ruimte te zijn. Met de 3D printer worden producten gewoon thuis geprint en alle slimme apparaten in je huis weten wanneer er nieuwe boodschappen moeten worden besteld, of wanneer de garderobe aan vernieuwing toe is.

Deze door technologie gedreven ontwikkelingen lijken voor een grote groep (oudere) consumenten wellicht nog weinig relevant. Maar er komt een generatie aan die gewend is altijd online te zijn, de zogeheten Generatie Z, ook wel de digital natives genoemd. Zij verwachten een seamless integratie van online en offline in hun leven, ook wanneer het op winkelen aankomt. We zien nu al dat deze generatie moeiteloos switcht tussen apparaten, ongeacht de context. Aankopen worden anywhere, anytime en anyhow gedaan. Het binnenstedelijk winkelgebied is hier echter nu nog maar beperkt op ingericht.

Deze trends en ontwikkelingen voeden de discussie over de vitaliteit van de binnenstad, waarbinnen ook gesproken wordt over een mogelijke functieverandering van de binnenstad. Bij een functieverandering zijn veel stakeholders betrokken. Ondernemers, vastgoedeigenaren, gemeenten en consumenten hebben allen een belang bij de (winkel)functie van de binnenstad, en deze belangen zijn niet altijd hetzelfde. Dit maakt dat (her)ontwikkeling van de binnenstad een complex en omvangrijk traject is dat veel tijd in beslag neemt. Het is dan ook belangrijk dat de discussie over de functie van de stad verder wordt gekeken dan morgen, of 2020. Met de Future City Centre expertgroep, in het kader van Shopping Tomorrow, hebben we daarom een beeld geschetst van de binnenstad anno 2030, aan de hand van scenario’s.

Voor een uitleg van deze scenario’s, zie ons eerder verschenen artikel. In het rapport worden daarnaast de customer journeys en implicaties van het scenario op verschillende stakeholders beschreven.

De gemeente speelt een sleutelrol in de ruimtelijke ordening van de binnenstad. De gemeente kan op vrijwel iedere plek in de beslisketen invloed uitoefenen . Daarom richt de conclusie van de paper zich primair op gemeenten en worden er stappen beschreven die de gemeente vandaag al kan ondernemen, op weg naar een toekomstbestendige binnenstad in 2030. Nauwe samenwerking met alle betrokken stakeholders is daarbij van cruciaal belang.

1. Bepaal welk scenario voor de gemeenten realiteit is geworden
2. Vertaal het veranderende consumentengedrag naar impact in het algemeen (wat betekent dit voor de Nederlandse gemeenten) en naar implicaties voor de eigen stad in het bijzonder
3. Zoek andere gemeenten op van hetzelfde type steden, die met hetzelfde scenario te maken hebben en deze zelfde gevolgen ondervinden
4. Ontwikkel een (toekomst)visie met betrekking tot de rol die de gemeente wil en kan spelen als woon-, werk-, winkel- en/ of ontspanningsgemeente binnen Nederland
5. Stel een formele werkgroep samen bestaande uit representanten van relevante stakeholders en betrek hen bij het ontwikkelen van de visie
6. Vertaal de visie naar een plan van aanpak en een programma voor de komende jaren
7. Doe onderzoek naar de haalbaarheid en het draagvlak van het plan van aanpak
8. Toets het plan van aanpak aan de werkgroep en zorg ervoor dat dit op regelmatige basis blijft gebeuren
9. Laat betrokken stakeholders middels een intentieverklaring hun commitment vastleggen om samen vorm te geven aan de toekomstbestendige binnenstad
10. Stel een onafhankelijke projectleider aan die verantwoordelijk wordt voor de uitvoer van het plan van aanpak

Belangrijk om op te merken dat het niet de bedoeling is dat gemeenten kiezen voor één specifiek (voorkeur) scenario. Als gemeente kan je niet zelf bepalen welk scenario voor jou realiteit wordt, dat overkomt je immers. Het consumentengedrag is bepalend en moeilijk beïnvloedbaar. Van belang is dat je als gemeente nadenkt over hoe je je binnenstad wilt inrichten onder elk van de vier beschreven scenario’s, zodat er een strategie klaarligt wanneer binnen nu en vijftien jaar duidelijk wordt welk scenario (het meest) werkelijkheid zal worden.

Hoewel het Shopping Tomorrow 2016 programma op haar einde is, houdt het voor de Future Retail City Centre expertgroep hier niet op. Onder de experts leeft sterk de behoefte en ambitie om de ideeën die in dit rapport gepresenteerd zijn, concreet te maken. Centrale vraag is hierbij hoe de binnenstad toekomst bestendig gemaakt kan worden en hoe je een detailhandelsvisie maakt gebaseerd op bestemmingsplannen, terwijl de consument een moving target is.

Uiteraard is uw bijdrage ook zeer welkom. En andersom denken de experts graag met u mee over hoe uw binnenstad toekomstbestendig gemaakt kan worden.

Bent u hier in geïnteresseerd aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. U vindt ons ook op de Webwinkelvakdagen, beide dagen om 11:15 in zaal Betaaaloplossingen & Recht. Hier zullen we de impact van de scenario’s bespreken en twee scenario’s tot leven brengen…

Dit artikel is geschreven namens alle experts van de Future Retail City Centre expertgroep, onder leiding van CCV en Innopay. Josje Fiolet (+31 6 505 43 959, josje.fiolet@innopay.com)