Kitty Koelemeijer: “De coronacrisis is ook een bron van innovatie”
Kitty Koelemeijer was een van de sprekers tijdens de digitale kick-off van ShoppingTomorrow. Tijdens haar presentatie ging de hoogleraar marketing en retail van Nyenrode Business University in op de impact van de coronacrisis en de mogelijkheden voor innovatie binnen retail.
“Er wordt alleen nog maar gesproken over corona”, start Kitty haar presentatie. “De ene groep vergelijkt het met de Tweede Wereldoorlog en verwacht na deze crisis een enorme economische groei. Een andere groep denkt dat we zo snel mogelijk terugkeren naar het normale leven en een derde groep verwacht dat we ons leven vanaf nu radicaal anders gaan indelen. Overal zit waarheid in. We zijn allemaal onzeker, maar op de lange termijn krijgen we een economische crisis en zal blijken dat deze hele situatie een enorme impact op ons heeft gehad. Denk maar aan de Wet van Amara: iedereen overschat de impact op de korte termijn, maar op de lange termijn onderschatten we die juist. Houd er in ieder geval rekening mee dat die anderhalvemetereconomie voorlopig blijft.”
Die anderhalvemetereconomie zorgt ervoor dat ruimtegebonden activiteiten waarbij veel mensen vaak dicht bij elkaar zijn, vanaf nu moeten plaatsvinden met minder mensen in die ruimte. Oftewel, minder mensen per vierkante meter. “Dat haalt de steunpilaar onder businessmodellen vandaan”, zegt Kitty. Winkels kiezen er nu voor om als personal shopper aan de slag te gaan, of proberen bezoeken aan hun winkel te plannen. “Maar mensen zijn geneigd om op dezelfde momenten hun spullen te kopen. Hierdoor haal je de spontaniteit weg en worden er dus minder impulsaankopen gedaan. De sociale functie van winkelen krijgt een klap en voor de retail is dat niet goed. ABN AMRO verwacht hierdoor een omzetverlies van 8% en veel zzp’ers verliezen zo hun inkomen. Verder zien we dat de vloerproductiviteit daalt en dat het businessmodel waarin je gaat opschalen om zo kostenverlaging te bewerkstelligen niet houdbaar is in deze situatie.”
Bronnen van innovatie
Maar deze situatie kan ook gezien worden als mogelijkheid voor innovatie. Kitty haalt drie bronnen voor innovatie aan:
- Door de enorme vraagpieken moeten processen vernieuwd worden om kosten te verlagen en flexibel te blijven. Denk daarbij aan design thinking, lean startup en agile werken. Maar ook automatisering, robotisering en artificial intelligence krijgen een flinke boost. Een goed voorbeeld hiervan zijn werknemerloze winkels waarin veel data worden verzameld. De ketens worden korter, waardoor we meer gaan waarderen wat lokaal is. Lokale ondernemers zullen ook meer gaan samenwerken.
- We bevinden ons in een realiteit die niet aansluit bij wat we kennen: absurditeiten. Maar het feit blijft dat het businessmodel dat we hiervoor hadden niet meer kan. We kunnen geen aannames meer maken, en dat zorgt voor een krachtige bron van innovatie. Zo leek het bijvoorbeeld heel handig om alles uit te besteden, maar de SARS-uitbraak in China leerde ons dat een eigendomsstructuur juist een heel groot voordeel kan hebben, aangezien je dan zelf de regie hebt over de hele supply chain.
- Het klantgedrag verandert in tijden van crisis. Niet alleen het feitelijke gedrag maar ook de perceptie van de klant. Hoe kijken klanten naar de wereld?
- Mensen leren nu online kopen, ook degenen die dat hiervoor niet deden.
- We zijn voorlopig nog niet van het hamstergedrag af.
- Mensen maken zich meer zorgen en zijn depressiever. Gezondheid is belangrijker dan ooit.
- Mensen hebben de behoefte om bij een groep te horen (sociale identiteit), terwijl ze nu juist zoveel mogelijk alleen moeten doen. Maar we moeten slim en handig omgaan met de middelen die we hebben. Facebook richt zich nu op social presence: je bent in elkaars nabijheid. Dat thema is actueler dan ooit. Sociale nabijheid is niet meer zo zelfsprekend als het was. Technologische oplossingen leveren een bijdrage daaraan.
- Platformen en ecosystemen zeten door. Sociale interactie speelt daarbij een belangrijk element. Logistieke en retailpartijen moeten gaan samenwerken en met elkaar verbinden.
Kitty besluit haar verhaal met de discussie rond de corona-app van de overheid. “Privacy wordt steeds belangrijker, maar die corona-app en alle discussie daaromheen maken ook veel los voor retail en de supply chain. Dat gaat enorme kansen bieden.”
De Kick-Off van het nieuwe onderzoeksjaar
Kitty sprak op het jaarlijkse ShoppingTomorrow Kick-Off congres, waarin we met alle experts het nieuwe onderzoeksjaar aftrappen. Lees hier een wrap-up van de dag, met inzichten van de andere sprekers of download de presentaties.